Üç yaş ve öncesi çocuklar da tablet ve telefon kullanımın zararları
Üç yaş ve daha küçük yaşta olan çocukların en temel gereksinimleri yaşadıkları çevreyi ve dış dünyayı öğrenmeye ihtiyaç duymalarıdır. Çocukların merakla etrafı araştırma halinde olmalarının sebebi öğrenme ihtiyaçlarıdır.
Sekiz dokuz aylık bir bebek emeklerken, etrafında olup bitenleri, bir nesneye dokunarak, o nesnenin ne işe yaradığını ve nasıl kullanılacağını öğrenmeye başlar. Yürümeye başlayan bir çocuk her adımda yeni mekânlar keşfeder. Evin salonundan, mutfağına ve en sonunda dış dünyaya açılan kapı ile birlikte yeni ortamlar keşfetmeye başlar.
Bu süreçte çocukların meraklı halleri ile birlikte sürekli hareketli olması aileleri yormaya başlayabilir. Çocuğu tehlikelerden korumak isteyen anne babalar bir süre sonra tablet ya da telefonu bir çözüm yöntemi olarak düşünebilirler. Yemek yemek için bir türlü oturmayan çocuğa, bir şeyler izleterek yemek yedirmek bir çözüm yöntemi haline gelebilir. Ya da ev işleri ile ilgilenmesi gereken bir anne çocuğa bir oyun açarak rahatlıkla işlerini yapmak için zaman bulabilir.
FAKAT ÇOCUĞA TABLET TELEFON VERİLEREK ANNE BABANIN O AN İÇİN SORUNLARI ÇÖZMESİ, İLERLEYEN ZAMANLARDA DAHA BÜYÜK PROBLEMLERLE UĞRAŞMASINA SEBEP OLABİLİR.
PEKİ, BU PROBLEMLER NELER OLABİLİR?
- Üç yaş ve öncesinde tablet,telefonla tanışan çocuk hayatı sanal ortamdan öğrenmek zorunda kalır. Bu da doğal ortamda, yaparak yaşayarak öğrenmeyi engeller.
- Doğa, park, bahçe gibi ortamlarda daha çok vakit geçirmesi gereken çocuk, tablet telefon başında kaldıkça tabiatta yer alan çimene, yaprağa dokunamadan, bir kedi köpek ile tanışıp, çıkardığı sesleri duyamadan büyüyecektir. Hâlbuki kontrollü şekilde bir hayvanı sevip, okşama fırsatı bulan çocuğun vücudunda mutluluk hormonu olan oksitosin hormonu salgılanır. Doğa ile vakit geçirmek çocukların daha dingin, daha mutlu ve aynı zamanda bedensel olarak daha sağlıklı olmalarını sağlayacaktır.
- Tablet ve telefon başında sürekli oturan çocuğun bedensel gelişiminde problemler oluşabilir. Duruş bozuklukları, hareket etme becerilerinde güçlükler ve obezite gibi pek çok rahatsızlık meydana gelebilir.
- Sürekli tablet ve telefon ile zaman geçiren çocuk, teknolojik aletlerin başından kalktığında dış dünyaya uyum sağlamakta zorlanacak ve sıkılacaktır. Ekran başında kalan çocuğun izlediği video ve oyunlarda sürekli bir hız, yenilik ve ekran hareketliliği olduğu için, çocuk dış dünyada da aynı hareketli ortamı bulmak isteyecektir. Umduğunu bulamayan çocuk, ekran başındaki hızı yakalamak için HİPERAKTİF davranışlar göstermeye başlayacaktır. Tablet, telefon ve uzun süreli ekrana maruz kalan çocuklarda Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu bulguları ortaya çıkabilir.
- Ekran maruziyeti artan, tablet ve telefonla daha çok zaman geçiren çocukların zihinsel gelişiminde gecikmeler oluşabilir. Özellikle üç yaş ve daha küçük çocukların nesnelere dokunmadan yumuşak mı sert mi, pürüzlü mü- pürüzsüz mü, soğuk mu sıcak mı, ıslak mı – kuru mu gibi kavramları ekran başında öğrenmesi mümkün değildir. Bedensel olarak hareket halinde olan, nesnelere dokunan, zıplayan, tırmanan, kaydıraktan kayan, top oynayan çocuğun beyninde sinir hücreleri arasında sinaptik bağlantılar artacaktır. Yani düşünme, algılama becerileri daha yüksek olacaktır.
- Üç yaş ve öncesi çocukların düşünmeden ve hareket etmeden tablet telefon başında vakit geçirmesi KONUŞMA PROBLEMLERİ OLUŞTURABİLİR. Tablet ve telefon başında vakit geçiren bireyin anlamlı bir şekilde düşünmesine gerek kalmamaktadır. Aynı zamanda sadece seyirci rolünde ve pasif olan çocuğun konuşması için hiçbir sebep yoktur. Uzun süre bu pozisyonda kalan çocuk KELİME ÜRETEMEZ. Konuşmanın gelişmesi için çocuğun aile ve diğer bireylerle sürekli sözel etkileşimde ve düşünme halinde olması gerekmektedir.
- Günümüzde pek çok tablet ve telefon oyununda şiddet unsurları bulunmaktadır. Henüz somut işlemler döneminde olan bu yaş grubu gerçek ve gerçek olmayan durumları ayırt edemez. Bu sebeple ekran başında gördüğü herhangi bir şiddet öğesini ( vurma- kırma-bağırma vb) gerçek hayatta diğer bireylere ve kendine zarar verme şeklinde ortaya çıkarabilir.
TABLET-TELEFON YERİNE ÇOCUKLARIMIZLA NASIL ZAMAN GEÇİREBİLİRİZ?
- Üç yaş ve altındaki çocuklarımız için tablet ve telefon kullanımına izin vermeyelim.
- Onlarla daha çok oyunlar oynayarak, beraber vakit geçirmeye gayret edelim.
- Mümkünse doğa, park bahçe gibi mekanlarda vakit geçirebilmeleri için fırsatlar yarayıp, beraber eğlenelim
- Bol bol bedensel aktivite zamanları yaratarak çocuğumuzun uzay-zemin algısını ve denge becerilerini geliştirelim.
- Beraber mutfakta zaman geçirelim. Birlikte kurabiye hamuru hazırlayıp, şekiller verelim
- Evdeki nesneleri kullanarak oyun zamanları geliştirelim. Saklanan nesneyi bulma, sıcak soğuk oyunu vb.
- Beraber bir kitabı inceleyelim ve resimleri hakkında sohbet edelim.
- Çocuklarımızla zaman geçirebileceğimiz eğlenceli etkinlik ve aktivitelere başka bir yazımda ayrıntılı olarak yer vereceğim.
UZMAN ÇOCUK GELİŞİMCİ
AYNUR IŞIK
Oldukça açıklayıcı ve güzel bir yazı olmuş.
Tesekkurler
Değerli bilgiler için teşekkürler
Değerli Aynur Hocam bir dahaki yazınızı merakla bekliyorum..